Cechy Ogólne
Pochodzenie i występowanie
Chomik
europejski jest jedynym gatunkiem wśród chomików dużych. Jest to
największy gatunek chomika. Występuje tylko w naturze, nie jest hodowany
w niewoli. Jest często uważany za szkodnika pól uprawnych, ponieważ
zasiedla nieużytki i pola uprawne, ogrody i przydroża, a także
spichlerze i magazyny. Nie zasiedla on miejsc, w których występuje
wysoki poziom wód gruntowych. Ulubionym rodzajem gleb jest podłoże
lessowe, lessopodone oraz gleby bielicowe (powstałe na piaskach
gliniastych i słabogliniastych oraz glinach zwałowych). Chomik
europejski przywędrował ze stepów Azji, wraz z rozkwitem rolnictwa.
Spotykany jest obecnie w Belgii, środkowej i wschodniej Europie, w Rosji
i północnozachodnich Chinach. W pobliżu ujścia rzeki Neckar do Renu
(zachodnie Niemcy) archeolodzy wykopali kości chomika europejskiego
mające 2000 lat. Występuje on również w Polsce. Można go spotkać w
środkowym i południowym regionie kraju, poniżej 400 m nad poziomem morza
Zachowanie dziko żyjących chomików europejskich
W październiku lub listopadzie chomik europejski zapada w sen zimowy, trwający do końca marca. Na ten okres zwierzę to zamyka ziemią wyjścia ze swojej budowli, a temperatura jego ciała spada do 6ºC. Nie zapada on jednak w stan głębokiej hibernacji. Sen zimowy przerywa tylko w celu odwiedzenia komory z zapasami lub toalety. Czasami wychodzi on również na powierzchnię (zwłaszcza gdy jest dużo śniegu), co zostało zaobserwowane na przykład w Kazachstanie przy temperaturze minus 20 ºC. Pomimo dużych zapasów na zimę, zwierzęta tracą w tym okresie nawet do 1/3 swojej wagi. Ponad 50% chomików europejskich nie przeżywa zimy, w ostatnich latach granica ta podniosła się do 80% populacji.
Rozmnażanie
Na
wiosnę, po przebudzeniu samce i samice poszukują partnerów, na krótki
okres godów. Tylko w tym okresie osobniki różnych płci tolerują nawzajem
swoją obecność. Ciąża u chomika europejskiego trwa około 20 dni, a
następnie na świat przychodzą młode (od 4 do 12 w jednym miocie). Po
porodzie samiec odchodzi i pozostawia samicy wychowanie młodych. Po
25-30 dniach młode chomiki są już w pełni samodzielne, a po następnych
dwóch miesiącach zdolne do rozrodu. Ilość miotów w roku jest w znacznym
stopniu zależna od warunków pogodowych i od ilości zgromadzonego
pokarmu. Waha się ona od 2 do 4. Poza okresem godowym osobniki
przeciwnych płci nie tolerują się i gryzą, dlatego też mieszkają
oddzielnie. Czasami dochodzi do kanibalizmu, gdy występuje duży niedobór
pokarmu, lub zbytni rozrost populacji. Chomik europejski jest
zwierzęciem bardzo bojowym. Walczy zajadle o swoje terytorium, nie tylko
ze swoimi krewniakami, ale także z większymi od siebie drapieżnikami,
jak koty psy czy lisy. Aby odstraszyć intruza nadyma torby policzkowe
(wydaje się przez to większy), staje na dwóch łapach, przybiera groźne
pozy, syczy, skacze na wysokość nawet do jednego metra i ostrzegawczo
szczeka. Długimi i silnymi siekaczami może także zaatakować przeciwnika.
Większości młodych chomików umiera w boju, a te, które przeżyją,
dożywają nawet 10 lat.
Odżywianie
Chomik
europejski żywi się głównie pokarmem roślinnym (liśćmi, korzeniami) –
ziarnami, koniczyną, różnymi bulwami i cebulkami, roślinami
strączkowymi, ziemniakami, kukurydzą i burakami. Korzysta także z
pokarmu zwierzęcego, na przykład owadów w różnych stadiach rozwoju,
ślimaków, dżdżownic, żab i jaszczurek, niektórych mniejszych gryzoni.
Możliwe jest także, że chomik europejski zje pisklęta ptaków
gniazdujących na ziemi.
Ochrona
Do
lat siedemdziesiątych ubiegłego stulecia chomiki europejskie były tak
rozpowszechnione, że w niektórych rejonach rolniczych wprowadzano
nagrody za ich upolowanie. Bardzo szybko zmieniło się to w ostatnich
trzydziestu latach, ponieważ na uprawy rolne zaczęto wprowadzać wysoko
wyspecjalizowane maszyny do zbierania plonów, takie jak kombajny. W
takiej sytuacji chomiki europejskie nie mogły uzbierać na zimę
potrzebnej ilości pokarmu. Dodatkowo w rolnictwie zastosowano uprawy
monokulturowe, i chomikom brakło urozmaicenia w diecie – doprowadziło to
do braków niezbędnych witamin i innych substancji odżywczych.
Spowodowało to, że chomiki europejskie w szybkim tempie umierały i są
obecnie nie tylko w Polsce, ale także w wielu innych krajach
europejskich uznawane za gatunek zagrożony wyginięciem. Znajduje się na
czerwonej liście IUCN.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz